Met zijn oratie op 23 juni 2015 aanvaardde Heinrich Winter, mede-directeur van Pro Facto, zijn ambt van hoogleraar Bestuurskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. In zijn oratie getiteld ‘Bestuurlijke organisatie en geschilbeslechting in het sociaal domein’ richt hij zich op de nieuwe verhoudingen die tussen overheid, markt en gemeenschap zijn ontstaan na de decentralisaties in het sociaal domein. Hij geeft aandacht aan de opkomst van nieuwe organisatiemodellen, waarbij professionals van de overheid en van zorginstellingen samenwerken aan een andere aanpak van de vraagstukken waarmee jongeren, ouderen en langdurig zieken te maken hebben.
Heinrich waarschuwt voor de hype die het sociaal wijkteam als de belichaming van de nieuwe werkwijze en organisatievorm in het sociaal domein omgeeft. In heel korte tijd zijn bijna alle gemeenten met sociale teams gaan werken, waarbij de verscheidenheid in organisatie en werkwijze opvalt. De onderbouwing van keuzes is daarbij vaak ver te zoeken. In het sociaal domein ligt de nadruk op ‘zelfredzaamheid’, wat betekent dat de overheid meer van burgers verwacht. We zien in het verlengde daarvan een veelheid aan initiatieven in buurten en dorpen. De overheid moet daarmee verbindingen zien te leggen, die faciliteren en daarvoor randvoorwaarden stellen. Volgens Winter roept dat vragen op over wat het publieke belang daarbij is en hoe sturing en governance vorm moeten worden gegeven, maar gemeenten gaan die kwesties vaak nog uit de weg.
Verbonden met het voorgaande is het ontstaan van allerlei vormen van participatie, die de rol van de representatieve democratie aanvullen. De verhouding tussen de verticaal georganiseerde overheid en deze horizontale vormen van participatie is niet vanzelfsprekend, zoals recente ervaringen met de Dialoogtafel in Groningen laten zien. In zijn onderzoekactiviteiten wil Winter Heinrich de komende jaren aandacht schenken aan de relatie tussen participatie en representatie.
Klik hier om de gehele tekst van de oratie te downloaden.